Το Παναιτωλικό ήθος

«Αν ο Μαξ Βέμπερ έγραφε σήμερα το “Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού”, θα είχε ανθρωπολογικό παράδειγμα τον Φώτη Κωστούλα, τον επικεφαλής του Παναιτωλικού» (ρήση από τον Θανάση Γ. Κάππο, δημοσιογράφο).

Φυσικά πέρασε ανεπίστρεπτη η δυνατότητα μιας νέας έκδοσης του έργου, όχι επειδή πέθανε ο Μαξ Βέμπερ, αλλά επειδή δεν υπάρχει βαλκανική γλώσσα προκειμένου να αποτυπωθεί το προτεσταντικό ήθος, και αυτό πάλι όχι γιατί είμαστε Ορθόδοξοι -σιγά τα ωά- αλλά επειδή είμαστε βαλκανιζατέρ 100%.

Ενόσω ο άνθρωπος πίστευε στις θεοκρατικές αντιλήψεις και η βούλησή του καθοριζόταν από τον Θεό δεν ήταν δυνατόν ούτε τον αισθητό κόσμο να αποκαταστήσει ούτε βεβαίως κανόνες κοινωνικούς να παράξει.

Αυτά ήταν δουλειές του Θεού, οπότε διά μέσου της παντοδύναμης μεσαιωνικής Εκκλησίας ερμηνευόταν ο αισθητός κόσμος και εφαρμόζονταν οι κοινωνικοί κανόνες.

Με τον καιρό όμως και με το πάθος του ο άνθρωπος κατάφερε να παραμερίσει τα θεϊκά θέσφατα -τα ορισμένα αξιωματικά από τα ιερατεία-, να εξηγήσει και να αποκαταστήσει τον κόσμο του αισθητού και να αναλαμβάνει δραστηριότητες που πριν ήταν αμαρτίες οι οποίες τον έστελναν στο πυρ της κολάσεως το εξώτερον.

Το εμπόριο, η αποταμίευση, η επένδυση, ο πλούτος, αυτές οι διαβολικές αμαρτίες άρχισαν να κερδίζουν έδαφος ενάντια στα συγχωροχάρτια και στα μαντζούνια των δεισιδαιμονιών και προκαταλήψεων του Μεσαίωνα.

Με τη Μεταρρύθμιση και τον Καλβινισμό, με τους Προτεστάντες δηλαδή, αλλάζει η προοπτική.

«Ο καλός έμπορος καλός χριστιανός», διακηρύσσουν σκίζοντας ταυτόχρονα τα συγχωροχάρτια και τις παπικές βούλες. Μαζί, η ισχυρή «διαμαρτυρία» (protest) εκχριστιάνισε και νομιμοποίησε τη μέχρι τότε διαβολική δραστηριότητα του εμπορίου και της αποταμίευσης-επένδυσης.

Καθώς ως καπιταλιστικοί πρόδρομοι μόνο βλάκες δεν ήταν, άρα στο επιδραστικό ακόμα σύμπαν της θρησκείας όφειλαν «ξηγημένες» θεολογικές επανεκκινήσεις, προχώρησαν πολύ πιο ριζοσπαστικά – ίσως και σκέτα μάγκικα: είπαν ότι η σωτηρία αφορά μια μακρά διαδικασία, κατά την οποία μέσα από την ενάρετη δραστηριότητα (επαγγελματική κ.λπ.) θα κριθούμε από τον Θεό μετά θάνατον. Πάλι καλά!

Με άλλα λόγια, έκαναν δύο πράγματα: νομιμοποίησαν τον πλούτο, το εμπόριο, την επένδυση, αλλά επέβαλαν και ηθικούς κανόνες σε αυτές τις διαδικασίες εμπορίου, πλουτισμού κ.λπ. Αυτό επί το λαϊκότερο είναι το λεγόμενο προτεσταντικό ήθος που θεωρήθηκε η αιχμή του δόρατος του επελαύνοντος καπιταλισμού. Και δεν είναι τυχαίο που οι προτεστάντες βρήκαν έδαφος στη Βορειο-βορειοδυτική Ευρώπη.

Η Γη, λοιπόν, συνέχισε να γυρίζει, με κάποια τμήματά της σχετικά πιο δροσερά, τουλάχιστον ως προς τις πυρές της Ιεράς Εξέτασης, ενώ το μεταθανάτιο «πυρ το εξώτερον» ρύθμιζε τις θερμοκρασίες στα καζάνια του, ανάλογα (και) με το οικονομικό ήθος.

Εχουν σχέση τα παραπάνω με τον Κωστούλα επειδή ήρθε από Σουηδία; Διότι και άλλοι σπούδασαν στη μεσογειακότερη μεν, Γαλλία του Διαφωτισμού δε, τον Μάη του ‘68 και κεντρώοι πήγαν, κεντρώοι γύρισαν.

Ας πούμε όμως ότι και αυτό έχει σχέση για την οικονομία του άρθρου. Οτι ήρθε όμως ο Κωστούλας έχει σημασία, αλλά μεγαλύτερη έχει πού ήρθε.

Ηρθε στο Αγρίνιο, όπου ο καλύτερος, δηλαδή εγώ (!) διέκοψα τον αγώνα Παναιτωλικού-Πανελευσινιακού ενώ ήταν 3-0, εισερχόμενος στο γήπεδο με τον Νίκο Ι. κυνηγώντας τον διαιτητή και την ίδια στιγμή η θύρα 6 πέταξε δακρυγόνο και διεκόπη ο αγώνας.

Είχε φροντίσει η παράγκα (τα μάθαμε από πρώτο χέρι και ονόματα δεν λέμε) να στήσει τον Παναιτωλικό εις όφελος του Εθνικού δωροδοκώντας τον Παναργειακό διότι ήθελε ψηφαλάκια για την ΕΠΑΕ και «εμείς» ήμασταν με τον Αλαμάνο για κακή μας τύχη και όχι με τον Βίκτωρα.

Πριν προλάβει η παράγκα μαζεύαμε στο Αγρίνιο λεφτά να δωροδοκήσουμε εμείς αυτό το «αξιοπρεπές» σωματείο του Αργους το οποίο είχε βγει σε πλειστηριασμό.

Ηρθε σε ένα πρωτάθλημα Γ’ και Β’ Εθνικής όπου καλός πρόεδρος είναι αυτός που παίρνει τον αγώνα πριν καν αρχίσει.

Είχαμε θητεύσει στον αείμνηστο Κανατσούλη και εκεί νιώθαμε ότι ανήκουμε. Απειρες οι εμπειρίες των συναλλαγών από το Μενίδι μέχρι τη Μηχανιώνα και από τα Γιάννενα μέχρι τον Ταύρο και τη Νίκαια.

Ηρθε σε ένα πρωτάθλημα της Γ’ Εθνικής στο οποίο πολλές ομάδες είχαν διοχετευθεί (σ.σ.: ρήμα απόλυτης ρίζας με το ουσιαστικό οχετός…) σε ανθρώπους της νύχτας με επικεφαλής τότε στο ποδόσφαιρο τον Γκαγκάτση, άνθρωπο της ημέρας.

Το πρωτάθλημα της Γ’ Εθνικής είναι Champions League στη διαφθορά, αλλά ο Κωστούλας δεν ενέδωσε.

Ούτε όταν το πούλμαν της ομάδας το γάζωσαν με «Ούζι» στις 9.3.2008 στην Ηλιούπολη και το αυτοκίνητο του ποδοσφαιριστή Σίμου πήρε την ομάδα να φύγει, μα ούτε τα παράτησε που το γεγονός αυτό δεν ήταν ούτε είδηση στις αθλητικές εκπομπές.

Μακάρι να είχαμε τέτοια περιστατικά σαν του Σαββίδη ο οποίος δεν πυροβόλησε ούτε στον αέρα.

Προτεστάντης άνθρωπος λοιπόν ο Κωστούλας ξέρει ότι βρίσκεται στην Αναγέννηση και θέλει λίγο ακόμα να τελειώσει το σκότος… Εις μάτην διότι έκατσε αρκετά χρόνια στην Γ’ Εθνική και κατάφερε τώρα να είναι στην Α’.

Μα και στην Α’ παρ’ όλο που παίκτες του Παναιτωλικού (Μπακάκης, Γκάλο, Ουάρντα, Βιγιαφάνες) διακρίνονται σε πρωταγωνιστικές ομάδες, ο Παναιτωλικός επιμένει από την αρχή κάθε χρόνο.

Εχει μια άλλη προοπτική και μια άλλη πρόταση. Καλός πρόεδρος ο ηθικός πρόεδρος. Στο Αγρίνιο, αυτό με δυσκολία αλλά τελικά το αποδεχτήκαμε.

Μα είναι εύκολο, σκεφτήκαμε, αφού δεν είχαμε άλλες επιλογές, να γοητεύεσαι και να ταυτίζεσαι με υψηλές αξίες, παρά να σέρνεσαι με μια λινάτσα και ένα κουρέλι.

Στην αρχή φαίνεται δύσκολο, αλλά μετά συνηθίζεις, άσε που σε αποκαθιστά κιόλας και σου προσθέτει γόητρο να είσαι Παναιτωλικός.

Τι είναι πλέον το Παναιτωλικό ήθος

1.  Εργασιακές συνθήκες

Εκσυγχρονισμός όλων των χώρων, των εγκαταστάσεων του γηπέδου, των γραφείων καθώς και ένα πρότυπο προπονητικό κέντρο. Και αυτά σε επίπεδο UEFA.

2.  Οποιαδήποτε φιλοξενούμενη ομάδα είτε χάσει είτε κερδίσει μετά τον αγώνα έχει μπουφέ και φιλοξενία μέχρι να αποχωρήσει από την πόλη.

3.  Δεν παίρνει δανεικούς από καμιά μικρή ή μεγάλη εγχώρια ομάδα ακριβώς για να διασφαλίζει την πλήρη αυτονομία.

4.  Δεν δωροδοκεί και δεν διαπραγματεύεται κανέναν αγώνα όσο αδιάφορος και αν είναι βαθμολογικά.

5.  Είναι αξιόπιστος απέναντι στους ποδοσφαιριστές και στις υποχρεώσεις της ομάδας.

6.  Στο ερώτημα για το κόστος της τιμωρίας λόγω συμπεριφοράς των φιλάθλων, με τα χρόνια το κατάλαβαν όλοι και λύθηκε και αυτό.

7.  Ο ίδιος δεν παρεμβαίνει στα εσωτερικά της ομάδας, πιστός στην αρχή «άλλο η επιχείρηση, άλλο ο ιδιοκτήτης», βασική επιχειρηματική αρχή.

8.  Και ένα τελευταίο σπάνιο, λιγότερο προτεσταντικό και περισσότερο παπαδιαμαντικό. Δεν έκοψε τον δρόμο σε κανέναν ποδοσφαιριστή, ενώ έλυσε και συμβόλαια εις βάρος του συλλόγου προκειμένου να απελευθερώσει τον ποδοσφαιριστή.

Αυτά για το Παναιτωλικό ήθος. Δεν λέω να το ακολουθήσει αυτό και ο Λεβαδειακός (ο οποίος και αυτός ακόμα φέτος αναγκάστηκε να προσφύγει στην τιμιότητα), αλλά δεν μπορεί κανένας άλλος; Μόνο ο Αστέρας Εξαρχείων και οι αυτοοργανωμένες ομάδες αναδίδουν τη νέα προοπτική που είναι συνειδητά εντός κανόνων αλλά εκτός του κυρίαρχου πλαισίου.

ΥΓ.: Πιθανόν του Κωστούλα να μην του αρέσουν τα γραφόμενα, αλλά δεν αφορούν τον ίδιο. Είναι ορισμένα αυτονόητα πράγματα που χρειάζονται επανάσταση για να γίνουν πράξη στη χώρα αυτή που ζούμε, και υπό αυτή την έννοια τον ξεπερνάνε οι πράξεις του.